Zapomniany bohater Antoni Stawarz,
organizator oswobodzenia Krakowa w 1918 zanim jeszcze Polska odzyskała swoją państwowość.
W styczniu wraz z Józefem Badziochem założył w Krakowie tajną Polską Organizację Dywersyjną
i prowadził patriotyczną agitację wśród żołnierzy polskich.
Od czerwca 1918 był dowódcą plutonu przy batalionie 93. pułku piechoty w Twierdzy Kraków,
w której stacjonowało 12 tysięcy żołnierzy austriackiej, niemieckiej, czeskiej i polskiej narodowości,
z czego znaczną część tworzyły siły przygotowane specjalnie do tłumienia ewentualnych rozruchów.
Na tajnym spotkaniu w dniu 30 października 1918 obwieścił obecnym początek powstania w Twierdzy Kraków,
a następnie przy pomocy zebranych kolejarzy, wykorzystując nowoczesne technologie,
rozesłał depeszę do najważniejszych placówek kolejowych w Galicji. Depesza ta obwieszczała prowincji informację
o udanej rewolucji w Krakowie. Kolejarze mieli polecenie kierować pociągi z austriackimi żołnierzami do stacji Kraków - Płaszów.
31 października 1918 wczesnym rankiem oddziały Stawarza zajęły dworzec w Płaszowie,
bez jednego wystrzału rozbrajano żołnierzy austriackich z pomocą harcerzy prokocimskich,
a następnie zajęto koszary w Podgórzu.
W tryumfalnym pochodzie żołnierze przeszli do Rynku Głównego w Krakowie. Tam orkiestra kolejowa odegrała „Jeszcze Polska nie zginęła”.
To bezkrwawe powstanie tego dnia można uznać za początek niepodległości Polski.
http://www.twierdza.art.pl/a_stawarz.htm
