Kurier Szafarski

Co powiecie, moi drodzy, na trochę łaciny (sensu stricto) na naszym forum? Czy są chętne, chociaż ze trzy? :)

Nie chodzi mi o gramatykę (brrr...) a o przysłowia, sentencje.

Patrzę w tv na relację z tego, co dzieje się w stolicy i ciśnie mi się na usta okrzyk: O tempora, o mores!!! :o :(

A cóż cię Beatko tak na łacinę naszło? :)

No cóż - bardzo szlachetny język, nadal przydatny w wielu dziedzinach:) Ja, jeśli chcesz, zawsze mogę Cię męczyć choćby Seneką, wielkim mistrzem slowa:)  Bo nie posiadam Marka Aureliusza w oryginale.
Może dobrze byłoby odkurzyć, przypomnieć sobie niektóre powiedzenia, jeszcze niedawno na co dzień funkcjonujące w języku, dzisiaj często zapominane.
Zaczynając ab ovo ;) - mnie się bardzo podoba taka sentencja Horacego: Aut insanit (homo) aut versus facit. Albo szaleje człowiek, albo wiersze pisze :) :)
Albo: Amicus optima vitae possessio - przyjaciel to największy skarb w życiu.
No i: Ars longa, vita brevis:)

Audaces fortuna iuvat = Śmiałym szczęście sprzyja
Duobus litigantibus tertius gaudet = Gdzie dwóch się bije, tam trzeci korzysta
Hominis est errare, insipientis in errore perseverare = Ludzką rzeczą jest błądzić, głupców rzeczą trwać w błędzie
Ignavis semper feriae = Lenie zawsze mają święto
Nemo me impune lacessit = Nikt nie zadziera ze mną bezkarnie  :D
Qualis rex, talis grex = Jaki pan, taki kram
Volenti nihil difficile = Dla chcącego nic trudnego

Cicer cum caule.

Memento mori - pamiętaj o śmierci. Jednak równie dobrze i zgodnie z regułami gramatyki można to przełożyć jako "nie zapomnij umrzeć".

Ano naszło mnie na łacinę już (dopiero?) w szkole średniej, przymus nauki gramatyki łacińskiej na studiach trochę mój zapał osłabił. Teraz autorka powieści dla młodzieży Małgorzata M. po raz kolejny obudziła drzemiącą sympatię. Cieszę się się, że temat zaskoczył :)

Cytaty łacińskie są chyba wszędzie, na każdym kroku, warto się orientować, podtrzymywać, douczać. Język jest bazowy przy nauce wielu innych. O ile łatwiejsze byłoby życie, gdyby onegdaj nauczano w szkole łaciny zamiast rosyjskiego...

Pamiętam wyrażenia łacińskie już w czytanym w wieku przedszkolnym Tytusie Romku i A'Tomku, potem w Asterixie i Obelixie.

Non tam praeclarum est scire Latine, quam turpe nescire. Znać łacinę nie jest tak chwalebnym, jak haniebnym jest jej nie znać.
A poza tym kiedyś „kto nie umiał po łacinie, musiał pasać świnie”  ;D

I jeszcze, kto nie śpiewał:

Gaudeamus igitur, iuvenes dum sumus!
Post iucundam iuventutem,
post molestam senectutem,
nos habebit humus.

Vivat Academia, vivant professores.

...w końcu: Tres faciunt collegium.  ;)

Lubię to:
Nec Hercules contra plures.

A właściwie... polskie tłumaczenie tej sentencji mojego profesora.  ;D

Moje ulubione: per astera ad astra.


Nec Hercules conrta plures tłumaczy się również: i Herkules d..a, kiedy ludzi kupa! :D

I pewnie tak to tłumaczył profesor :D

Bardzo ważne jest też Carpe diem:)

i Sapere aude - odważ się być mądrym:))

Nie inaczej.  ;D

Sapere aude jest chyba moim ulubionym. Powiedział mi to niegdyś Ktoś bardzo ważny - a potem wyrył na papierze i sercu...

Na wczorajsze wydarzenia:

Nec Hercules contra plures czyli- i Herkules d*** kiedy ludzi kupa.

Nil admirandum - niczemu się nie dziwić...

Exegi monumentum...każdy z wielkich kompozytorów mógłby o sobie powiedzieć
jak Owidiusz.
A "Aurea prima sata aest.. do dzisiaj umiem skandować. Miałam niezłe
łacinniczki..

Łacinniczki były niezłe..ale uczennica nie za bardzo..
Dzięki Beatko to Horacy.

aspera!!! Oczywiście!

Jakże często mozna stosowac tę maksymę:
Sic transit gloria mundi - gdyż tak przymija chwała świata...

O sancta simplicitas!! - świeta naiwności!

Per aspera ad astra to ponoć mawiała Maria Skłodowska-Curie.. Pamiętam film o niej z dawnych lat, ale tytułu nie pomnę i właśnie ona maksyme od sich por pamietam....   :)

A taki dowód wprost (studencka brać nader chętnie to cytowała):
Qui bebe bibit, bene dormit
Qui bene dormit, non peccat,
qui non peccat, sanctus est
ergo - bibite, pueri.
 :D
Kto pije, dobrze śpi, kto śpi - nie grzeszy, kto nie grzeszy - jest święty, więc - pijcie chłopcy!

Mozna też wyprowadzić z tego twierdzenie: qui bibit, sanctus est!  :D
- kto pije, jest święty!  ;D

Quid quid agis, prudenter agas et respice finem!
- cokolwiek czynisz, czyń dobrze (roztropnie) i patrz końca -
(Owidiusz)

Bardzo mi to leży stale na sercu... :)

"Volenti non fit iniuria" - chcącemu nie dzieje się krzywda.

Tak Izo, ale
do takiego podejścia do spraw
trzeba dojrzeć  :)

Jest to mądrość
bardzo dojrzałych  :)

Ergo bibamus! :)
A więc pijmy, np. herbatę z sokiem malinowym i cytryną, bo pora przeziębień  ;D

"AMOR PATRIAE NOSTRA LEX"

ja z kolei uważam, ze na przeziębienia najlepszy jest rumianek - frigus optima Matricaria chamomilla  
(czyli: rum do herbaty i do łózka Janek - Nam ac lectus PRODIGIALIS tea Janek)

Sapienti sat Januszu, ale in vino veritas, in aqua sanitas, oraz
spiritus flat ubi vult, czyli spirytus wieje gdzie chce.

;D

Zaakceptowano, widzę, nowy fakultet na naszym uniwersytecie.
Aby nauki wynieść właściwe trzeba nam jednak zważać na coraz liczniejsze manowce  :)

Beatko, non scholae, sed vitae discimus   ;)

A Twoje imię oznacza: szczęśliwa  :)

Tak, nawet imię mam po łacinie :)

Przede wszystkim Błogosławiona Beatko! ;D

Nulla dies sine linea - gdyby każdy forumowicz przełożył ten cytat na aktywność na forum, mielibyśmy tu ruch jak na ulicach Pekinu  ;)

 ;) Marku,
ale tego się kiedyś w szkole uczyło...
żeby sie było czym w życiu kierować...
Starożytni mądrzy istotnie byli wielce...  :)

De gustibus non est disputandum -- lub non disputandum est
- o gustach sie nie dyskutuje
 ;)
De mortuis nil nisi bene - o zmarłych wcale lub dobrze

Do ut des - w wolnym przekładzie: daj, abyś dostał. Dosłownie: daję (ci), abyś i ty dał (mnie). :D

Miser, qui numquam miser - nieszczęśliwy, kto nigdy nie był nieszczęśliwy.

Asiu, męcz, chcę! Też mam Senekę, ale mieć, nie jest równoznaczne ze znać...

Ultimum malorum est e vivorum numero exire, antequam moriaris. Sed faciendum erit, si in rei publicae tempus minus tractabile incideris, ut plus otio ac litteris vindices, nec aliter quam in periculosa navigatione subinde portum petas nec exspectes, donec res te dimittant, sed ab illis te ipse diiungas.

Najgorszym z nieszczęść jest opuścić szeregi żywych jeszcze przed śmiercią. Ale jeśli przypadkiem natrafisz na okres mniej korzystny dla działalności publicznej, staraj się więcej czasu poświęcać na wypoczynek i zajęcia literackie, podobnie jak w trakcie niebezpiecznej żeglugi musisz od czasu do czasu zawijać do portu, i nie czekaj aż sprawy pozwolą ci odejść, lecz sam uwalniaj się od nich.

http://pistis.pl/biblioteka/Seneka%20-%20Mysli.pdf

Beatka - sama chciałaś! Obawiam się jednak, że moja łacina będzie nieco - jakby to powiedzieć - prefesjonalnie uwarunkowana.
Dura lex - sed lex : Twarde prawo - ale prawo.
Superficies solo cedit. - To, co na powierzchni gruntu do niego należy.
Mater semper certa est, pater quam nuptiae demonstrant. - Matka zawsze jest znana, tatuś objawia się się przez małżeństwo.
Periculum est emptoris. - Ryzyko ponosi kupujący.

I z innej beczki.
Barba crescit, caput nescit - Broda rośnie, rozumu nie przybywa

I - jak sądzę - motto wielu z nas:
Carpe diem - Chwytaj dzień.

Pierwsze Twoje tłumaczenie Izo pokazuje to stwierdzenie wznioślej:
"Daj, abyś dostał" ma wydźwięk altruistyczny
Drugie Twoje tłumaczenie Izo pokazuje to stwierdzenie w złym świetle:
"Daję (ci), abyś i ty dał (mnie)" ma wydźwięk egoistyczny.  :)   

Zgodzę się z tym
bo uważam, że
nieszczęśliwi (smutni)
więcej widzą.

Dlatego dobrze od czasu do czasu wpadać w smutek.  :)

Jedyna mi znana polska piosenka z łacińskim cytatem.
Galia est omnis divisa in partes tres..

http://www.youtube.com/watch?v=OqIysRqBBys&feature=feedrec_grec_index

Agnieszko,
Ty masz ogromne obeznanie w muzyce
tyle różnych utworów nam przedstawiasz  :)

Tempora mutantur et nos mutamur in illis - czasy się zmieniaja, a my wraz z nimi...

I a propos czasów:

O tempora, o mores!! - o czasy, o obyczaje!!

Ci starożytni to chyba do dziś tak wołają... :) 

Nie wiem czy jest takie powiedzenie po łacinie

"Ludzie nie zmieniają się lecz tylko ich pojazdy"  :)

Hominem non mutari, mutationes vehiculum.

;D ;D

Festina lente - spiesz się powoli.
Moje ulubione, zwłaszcza w znaczeniu dosłownym  ;D

A na obrazku zapewne widok spod Alezji..a na nim sam dzielny galijski wódz-powstaniec Vercyngetorix kontra Gaius Caesar.. ;)

Quo vadis, Domine ? - Dokąd idziesz, Panie?  :D

Credo quia absurdum - Wierzę w to co absurdalne..lub "Wierzę ponieważ to absurd" - Tertulian..był nie tylko Ojcem Koscioła, ale i ojcem kościelnej łaciny (wprowadził do niej ok 1 tysiąca neologizmów)

to moze jeszcze.."Et mortuus est Dei Filius, prorsus credibile est, quia ineptum est. Et sepuitus resurrexit; certum est, quia impossibile est" - tego samego autora, bez tłumaczenia..bo to wręcz bluźniercze ;)

Fluctuat nec mergitur - rzuca nim fala, ale on nie tonie.

http://www.pinakoteka.zascianek.pl/Ruszczyc/Images/Nec_mergitur.jpg

Myślałam, że Conrado przypomni , ale umknęło mu chyba.
Si vis pacem , para bellum -  Jeśli chcesz pokoju, gotuj sie do wojny .

Dla odmiany Cyceron
Hominis est errare, insipientis in errore perseverare - Rzeczą ludzką jest błądzić, ale tylko głupiec trwa w błędzie

 
Galia jako całość dzieli się na trzy części... zaczerpnięte z "De bello Gallico" autorstwa nie kogo innego jak Julka Cezara, który szepnąć na koniec jeno zdołał et tu, Brute, contra me.
A piosenkę śpiewało się, oj śpiewało...

Homo sum et nihil humani a me alienum esse puto - człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce, sądzę
(prawie dokładnie) - Terentius
Ileż różnych znaczeń może mieć ta sentencja! Mnie najbardziej odpowiada doświadczanie tego, co niesie z sobą życie, ale równocześnie zrozumienie innych, chyba głownie ich wad, słabości...

Ale z drugiej strony --
Homo homini lupus est - człowiek człowiekowi wilkiem (z Plauta)

Widzę siebie, wiem jakie są moje myśli, co lubię, czego nie znoszę, przez to rozumiem ludzi bo są tacy jak ja.


Ale mam tendencję do odmawiania ludziom tego co sobie przyznaję.

Nie wiem i może nie pamietam, czy jest łacińskie przysłowie na to, że jesteśmy dla siebie jak lusterka.

Ale w to nie uwierzę, Marku, w moim widzeniu jesteś uosobieniem dobra...  :-*

znalazłem coś takiego:

Amicus animae speculum - przyjaciel jest zwierciadłem duszy

Ooo, to bardzo piekne! ale tu przyjaciel musi być :) - W każdym razie godne zapamiętania.
A tak naprawdę, wszyscy jesteśmy dla siebie lusterkami, nawet jak nam się to bardzo nie podoba...
A może zwłaszcza!

To jeszcze takie sztandarowe -
Omnia vincit amor, znaczy, że miłość zwycięży wszystko! 
Tylko chyba nie w przypadku Romka i Julki... :) Ale tam sie ludzie wdali...  :)

Ponieważ było festina lente, więc z drugiej strony:
Periculum in mora- niebezpieczeństwo w zwłoce.

Omnia mundi creatura, quasi liber et pictura, nobis est in speculum  – Każde na ziemi stworzenie, jakby ksiega i obraz, jest dla nas odbiciem.

To jedno z piękniejszych melodyjnie przysłów
 i dlatego też, bo mówi mi,
że wszystko co zauważam
i jak zauważam
jest tylko mojego ja
odbiciem.

A to jeszcze taka mała perełka z Wergiliusza bodajże.
Omnia vincit amor et nos cedamus amori – Wszystko miłość zwycięża i my się jej poddajmy
Dobrej nocy!

Żeby to tylko nie była miłość własna
jaką przejawiają jako jedyną narcyzy.

Skojarzyła mi się ta  maksyma z arią o plotce z "Cyrulika"... może przez to "creatura" :) 
Dzięki, Aneliku, zapisuje sobie in futura rei memoriam - na wieczną/przyszłą rzeczy pamiątkę...   

Hmm... różnie to bywa.Wprawdzie nie łacina ale też klasyk: Oscar Wilde,
"miłość do samego siebie to początek romansu na całe życie" ;)

Fronti nulla fides - nie ufaj pozorom (nie wszystko złoto co się świeci)

Omnia mea mecum porto - dosł. wszystko moje noszę z sobą, wszystko, co posiadam, noszę z sobą.
Przypominam sobie piosenke z Kabaretu Olgi Liopińskiej w wyk. Jana Kobuszewskiego - filozoficzna zaduma, spleen, mądrości - gdzie wykorzystany był m.in. ten cytat, a także
Nil desperandum - nie traćmy nadziei
- ale nie przypomnę sobie tytułu tej piosnki... Może ktos z Szanownych pamięta?   

"Piosenka o braciach Rojek"

Chwile wolne nad "Przekrojem"
ja spędzam w dezabilu,
tam piszą bracia Rojek,
lecz nie wiadomo, ilu;

podobno to opoje,
a jeden, mówią, mnich -
a ja się nie boję,
ja się nie boję,
ja się nie boję
ich.

JA SIĘ NIE BOJĘ BRACI ROJEK,
no bo jak się braci bać?
Ja w drodze im nie stoję,
a dlaczego miałbym stać?
Ten kosz to wszystko moje,
mam dwie koszule w nim.
Ja się nie boję braci Rojek.
RYM, CYM. CYM.

potworna cały Szczecin
historia poruszyła;
jedna pani miała dzieci,
Ślimakowska Ludmiła.

Niewątpliwie z braćmi Rojek,
bo ten główny zaraz znikł -
a ja się nie boję,
ja się nie boję,
ja się nie boję
ich.

JA SIĘ NIE BOJĘ BRACI ROJEK,
no bo jak się braci bać?
Ja w drodze im nie stoję,
dlaczego miałbym stać?

Ten kosz to wszystko moje,
Mam dwie koszule w nim.
Ja się nie boję braci Rojek.
RYM. CYM. CYM.

Czasem sny nas męczą straszne,
aż człowiek się poci
i krzyczy, i na szafce
przewraca kompocik.

To śnią się bracia Rojek,
co drugi jest jak byk -
a ja się nie boję,
ja się nie boję,
ja się nie boję
ich.

JA SIĘ NIE BOJĘ BRACI ROJEK,
no bo jak się braci bać?
Ja w drodze im nie stoję,
a dlaczego miałbym stać?

Ten kosz to wszystko moje,
mam dwie koszule w nim.
Ja się nie boję braci Rojek.
RYM. CYM. CYM.

Uwielbiam Gałczyńskiego i jego poczucie humoru!

Od pół godziny żałuję, że nie znam łaciny, jako że właśnie nabyłem w antykwariacie trzytomową "The Anatomy Of Melancholy" Roberta Burtona, wydanie londyńskie z 1904 roku w przerażająco pięknej, secesyjnej szacie graficznej. Ten piękny traktat jest tak gęsto kraszony łacińskimi przysłowiami i cytatami z różnych Owidiuszów, Catullusów, Wergiliuszów i inszych Horacych, że tekst łaciński zajmuje w sumie chyba z 30% całości! Na me nieszczęście, nie jest on w tym wydaniu tłumaczony, zapewne dlatego, że na początku 20 wieku znajomość łaciny była powszechna. Ale co tam, nie zmniejsza to mojej radości z nabycia tej cudownej książki, pachnącej stuletnim papierem i cieszącej oko piękną, staromodną czcionką. Znałem ją do tej pory jedynie ze wzmianek Jorge Luisa Borgesa, dla którego, jak się wydaje, była to jedna z najważniejszych książek, która wywarła też wpływ na jego pisarstwo. Oto kilka łacińskich cytatów z "The Anatomy Of Melancholy", może ktoś przetłumaczy?

"Lasciva est nobis pagina, vita proba est;
Vita verecunda est, Musa jocosa mihi."

"Formicae grata est formica, cicada cicadae"

"Si rerum quaeris fuerit quis finis et ortus,
Desine, nam causa est unica solus amor."

"Ubi regnat caritas, suave desiderium,
Laetitiaque et amor Deo conjunctus."

"Desinit in piscem mulier formosa superne."

"Pascitur in vivis livor, post fata quiescit:
Et cecidere odia, et tristes mors obruit iras."

"Nosque ubi primus equis Oriens afflavit anhelis,
Illic sera rubens accendit lumina Vesper."

"Qui monet amat,
Ave et cave."

Ponieważ nie ma achotnikow do tłumaczenia, zawierzyłem, o ja nieszczęsny, zwanemu "tłumaczowi google". Oto, jaką uzyskałem translacyją:

"Strona Wanton nam życie, to spróbować;
Czy nagość życia, Muse żartobliwie mnie ".

"Mrówki podoba się mrówka, Cykada Cykada"

"Jeśli zapytacie, który do końca rzeczy i urodzenia,
Stop, Bo jeśli przyczyną jest tylko miłość. "

"Gdzie króluje miłość, słodkie pragnienie,
Conjoined, miłości i radości Boga. "

"To przestaje pięknej kobiety jak ryba z góry."

"Fed z życia, siniaki po mojej śmierci jest w stanie spoczynku:
I nienawiści spadła, przytłoczony i smutne śmierć gniewu. "

"Jesteśmy afflavit oddech Wschodu, gdy pierwsze konie,
Nie rozpala światła wieczorem rumieniąc za późno ".

"Ten, kto kocha, ostrzega,
Zdrowaś Maryjo, i uważaj ".


Ha ha, "zdrowaś Maryjo jest najlepsze:)

Bomba, uwielbiam tłumacza Google ;D

Myślę, że cytat ze "Zdrowaśką" oznacza  : "Który kochasz pieniądze, bądź pozdrowiony i strzeż się"

To nie to, że nie ma chętnych na tłumaczenie. Ale łacina mi zardzewiała tak, że nawet odrdzewiacze Hammeride zawodzą. Tłumaczenie wymaga więc czasu a to zdecydowanie deficytowy towar. Uzbrój się w cierpliwość Mussamanie, to może z czasem mi się uda.

Dobry wieczór,
Zacznę swoje obecność na forum od pięknego cytatu:
Honores saepe mutant mores - zaszczyty często odmieniają obyczaje.
To podobno prawda, chociaż raczej tego sobie nie uświadamiamy.

Ave Reginka :)

Regina... Jak bliskie jest mojemu sercu to imię! Witaj! ;D

Manifesta non egent probatione. Oczywiste nie wymaga dowodu.

Witajcie wszyscy
Serdecznie pozdrawiam
Dzięki Wam uczę się słuchać dobrej muzyki
Regina