Kurier Szafarski

To dobry pomysł, aby załozyć topic poświęcony Rachmaninowowi. Już choćby z uwagi na to, ze większość z nas podziwia jego II koncert a utworów które są niezwykłe - skomponował dużo, duzo więcej.
Rachmaninow jest wdzięcznym tematem także i z innego względu: oprócz kompozytora był świetnym (genialnym!) pianistą.Na YT jest sporo jego nagrań.
Skoro piszemy tu o nim - a zarówno Ewa i Terenia rozkochały się w jego II koncercie - przypominam mój pościk sprzed kilku miesięcy

I znów, z przyjemnością muszę Ci Januszu podziękować. Nie miałam pojęcia, że II koncert, to wynik jakichś specjalnych zabiegów. Moja wyobraźnia odczytała to nieco inaczej. Pierwszy koncert jawi mi się jako dzieło niepokornego, zbuntowanego młodzieńca, w którym jednak wiele do powiedzenia ma jego dziecięca, delikatna dusza. Natomiast drugi, to dzieło romantyka - lirycznego, powiedziałabym nawet zakochanego.
Ha! Być może, to właśnie hipnoza otworzyła tę liryczną stronę Sergiusza?

Mam nadzieję, że dowiem się tutaj mnóstwo ciekawych rzeczy o Rachmaninowie... podobnie zresztą, jak z całego Kuriera! ;D

P.S. Teresko, wrzuciłam dwa koncerty S.R. w wykonaniu Kristiana Zimermana na Chomika.

Mam brzydki zwyczaj czytania przy jedzeniu. Biblią na moim stole są 3 tomu pamiętników Artura
Rubinsteina. Oto jak mistrz opisał spotkanie Rachmaninowa z Strawińskim:
"Po chwili poproszono nas do jadalni.Gdy usiedliśmy, Rachmaninow-według najlepszego rosyjskiego zwyczaju-
nalał wódkę z karafki do małych kieliszków i wypił.Potem przyszły "zakuski"Rachmaninow nalał wódkę ponownie i
wypiliśmy.W chwilę pózniej wychyliliśmy trzeci kieliszek i dopiero wtedy konwersacja się ożywiła.Zagryzając prasowany kawiorem, Rachmaninow zwrócił się do Strawińskiego:
-Cha, cha, cha Pański Pietruszka, pański Ognisty Ptak nigdy nie przyniosły panu ani centa tantiem,co?
Strawiński pobladł z gniewu:
-A pańskie preludium cis-moll i wszystkie te koncerty, musi pan grać na fortepianie, żeby zarobiś na życie, czyż nie?
Słuchaliśmy tego w największym przerażeniu, pewni ,że za chwilę dojdzie do niemiłej sceny
między kompozytorami ale stało się zupełnie co innego.
Obaj wielcy mistrzowie zaczeli obliczać sumy, jakie mogli byli zarobić, przeszli potem do małego
stolika i tam w dalszym ciągu snuli szczęśliwe sny na jawie o olbrzymich fortunach, jakie powinni byli zdobyć.
Gdy wychodziliśmy wymienili w drzwiach serdeczny uścisk ręki i przyrzekli sobie solennie, że pomyślą o jeszcze większych sumach."
Dzięki Ewo za wiadomość, nie mam tej płyty :)

Dzięki Nieszko, wprawdzie O Strawińskim czytałem, ze był bardzo łasy na pieniązki, ale że i Siergiej mu w tym dorównywał... No, no...

Ad rem:
Rozpoczynając ten wątek warto uświadomić sobie, ze kompozytorem, którego dzieło bardzo sobie cenił i którego utwory stale posiadał w swym repertuarze pianistycznym był Chopin.
Od Chopina zaczynał i na Chopinie... skończył. Otóż gdy miał kilka latek Chopina grywała mu jego matka (pianistka), która zresztą była pierwszą jego nauczycielką muzyki, natomiast najważniejszym punktem programu ostatniego w życiu recitalu była sonata b-moll Chopina (ta - z marszem pogrzebowym). Miesiąc po jej wykonaniu - zmarł.
Fascynacja Chopinem znalazła i konkretne przełożenie w jego twórczości: jako jeden z nielicznych kompozytorów odważył się i skomponował wariacje na temat Chopina. Są one jednym z jego najważniejszych dzieł na fortepian solo. Wprawdzie dzisiaj ten utwór nie jest grywany nazbyt często, ale nie tylko z uwagi na patrona Forum - warto go wysłuchać...


http://www.youtube.com/watch?v=nZ9222RDGX8&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=sY8TCe6lfTw&NR=1
http://www.youtube.com/watch?v=rOPwbEWneKg&feature=watch_response
http://www.youtube.com/watch?v=UR-ZoTbb4Ks&feature=watch_response

O ile wariacje na temat Chopina - to utwór wielkiego formatu (i rozmiaru: trwa ok. pół godziny) i jak wspomniałem - nie jest częstym gościem na estradach koncertowych, o tyle, jak to zwykle bywa, za kompozytorami ciągną się przez pokolenia najchętniej utwory drobiazgi, o chwytliwej melodii albo niezwykłej ekspresji.
Tu na tym forum, przy okazji dyskusji o muzyce z filmów, takim utworem Rachmninowa było jego sławetne preludium cis-moll. Do jego wysłuchania i obejrzenia filmu zachęcała nas skutecznie Beatka. Myślę, że i w tym wątku ponownie nas do jego wysłuchania zaprosi.
Ja, z kolei, zaproponuję inny drobiazg, który nawet w Wikipedii jest pomijany, a który moim zdaniem jest chyba najbardziej znanym utworem z całej twórczości Rachmaninowa, znanym - co bynajmniej nie oznacza kojarzonym z nazwiskiem kompozytora.
To wokaliza (rodzaj śpiewu, polegający na wykonywaniu melodii na jednej samogłosce (najczęściej a)... Pamiętam, że i ona już była tu gdzieś zaprezentowana, ale cóz złego, jesli wysłuchamy jej raz jeszcze  :)

http://www.youtube.com/watch?v=kU8RwT8ODHA

O Rachmaninowie sporo już było na tym forum, zwłaszcza przy okazji koncertów. Pytanie czy umieszczać ponownie poprzednie linki, informacje, jeszcze raz ale w jednym miejscu tym razem?

Rachmaninowa uwielbiam, jakoś tak bardzo po drodze mnie i jego muzyce, to z nim byłam najsilniej emocjonalnie związana, dopóki nie zaczęłam niedawno słuchać Chopina. Sergiuszu, wybacz zdradę...

Ale fragment filmu z preludium c-moll przypomnę :)
Rzecz dzieje się w zakurzonym antykwariacie, gdzie można na przykład nabyć stare pianino...

http://www.youtube.com/watch?v=iaklj3hvPOk

oczywiście, ze warto... Ja nie mam wątpliwoscie, przecież to tak, jakby ktoś rozważał czy warto wysłuchać pieknego utworu, skoro sie kiedyś już raz go wysłuchało  :)

Oczywiście, Januszu, nie c-moll, ale cis moll op. 3 nr 2, dzięki, że stoisz na straży :)
A wariacje - świetne!

Jak przystało na wziętego kompozytora – miał w swym dorobku utwory, które cieszyły się tak wielką popularnością, ze na każdym koncercie publiczność nie pozwalała mu zejść z estrady, póki im ich nie zagra. Właśnie do takich należało preludium, które zaprezentowała wyżej Beatka. Popularność tej miniatury napisanej gdy miał 20 lat zaczęła z czasem go irytować. Często kpił z publiczności, która prosiła o jego wykonanie, pytając "Och, czy muszę?" lub twierdząc: „no dobrze, zagram je, bo nie pamiętam żadnego innego utworu”.
Zachęcam do wysłuchania tego preludium w autorskim wykonaniu samego kompozytora

http://www.youtube.com/watch?v=mTRm_N6MHz4

Zgodnie z tytułem topicu – Rachmaninow, oprócz kompozycji ceniony był za swą sztukę pianistyczną. Pamiętajmy, że okres jego aktywności artystycznej to przełom stuleci i I połowa XX wieku, gdy jak nigdy przeżywaliśmy na świecie "wysyp" genialnych pianistów, z naszym Paderewskim i Hofmanem na czele. W tym gronie zaistnieć i utrzymywać się z koncertowania było niełatwo. Jako uczeń ucznia Franciszka Liszta (Aleksandra Silotiego) radził sobie na szczęście nieźle i był wybitnym odtwórcą nie tylko własnych utworów. 
W jednym z topiców prezentowałem jego doskonałe wykonanie menueta Paderewskiego. Uważam, że ze strony Rachmaninowa było naprawdę wielką odwagą wykonywać i „promować” utwór, było nie było, konkurenta i estradowego rywala, wiedząc, ze utwór ten w sposób niedościgły ów konkurent gra na każdym swoim koncercie. Przypomnijmy sobie to nagranie:

http://www.youtube.com/watch?v=-hK3XoVdO-8&feature=related

My idea!  :D  To dobrze, że ten wątek powstał. Rachmaninow to zasłużony interpretator utworów patrona naszego forum.

A propos II Koncertu c-moll - dobrze Was rozumiem, Wy - nim się zachwycający.  ;D
 
Ze wszystkich koncertów Sergiusza - jest najsłynniejszy, był wielką inspiracją dla twórców muzyki XX-wiecznej  - i to wszelakiego rodzaju (także dla Franca Sinatry czy Eric Carmen). Utwór emanuje różnorodnymi uczuciami i afektami, soczyste, namiętne - romantyczne brzmienie i rosyjski patos uczyniły go tak popularnym.

Rachmaninow stworzył z jednej strony monumentalne tematy -  uderza we wspomniane dzwony w partii fortepianu na tle wiolonczel/smyczków w Moderato i co ważne  -  con passione,  ukazuje patos w potężnym  II temacie finału wyrażający się w apoteozie w wielkiej codzie. Ukazuje w nich jakby ducha wielkiej Rosji, silnie oddziałuje na odbiorcę.
http://www.youtube.com/watch?v=3rIflzamYLo&feature=related
Obok nich mamy jednak przykłady najczystszego liryzmu, świadectwo romantycznej wrażliwości, jak np. w I części (drugi temat w Es-dur).

Warto dodać, że koncert powstał w bardzo trudnym okresie życia Rachmaninowa, kompozytor cierpiał na depresję, przeżywał kryzys swej twórczości.  Zadedykował go neurologowi N. Dahlowi, który pomógł artyście w odzyskaniu sił.

  :D

Ponieważ mamy rok lisztowski a o Rachmaninowie już wiemy, był takze swietnym pianistą, niedobrze byłoby nie skorzystać z możliwości odsłuchania w jego wykonaniu najbardziej popularnej Rapsodi Węgierskiej Liszta zapisanej pod numerem 2.

Moim zdaniem gra Rachmaninowa jest daleka od epatowania słuchacza technicznymi fajerwerkami. Gdy jest to konieczne - potrafi znakomicie oddać charakter utworu bez niepotrzebnych "dozdobników" (vide: przytoczone wczęsniej wykonanie menuetu Paderewskiego). Jednak w tym wypadku, trochę sobie pofolgował i szczególnie począwszy od ósmej minuty Rapsodia Liszta mogłaby być własciwie przemianowana na improwizacje Rachmaninowa pod końcówkowy temat Rapsodii  :)

http://www.youtube.com/watch?v=srWOlCnY0K0

Właśnie teraz w Dwójce - w wykonaniu BBC Symphony Orchestra - II Symfonia e-moll op. 27. Wielkie dzieło (ponad godzinne!), dziś - chyba  wykonane w skróconej wersji. 

Pamiętacie westchnięcie Chopina, który słysząc jak Liszt gra jego etiudy pisał później do swojego przyjaciela (Hillera): „Chciałbym mu wykraść sposób wykonywania moich własnych utworów...”

Myślę, że gdyby Rachmaninow usłyszał, jak jego własne preludium g-moll (op. 23 nr 5) wykonuje Kissin, westchnąłby podobnie...
Rachmaninow był świetnym pianistą, co przecież nie oznacza, że dzisiejsi wirtuozi skazani byliby wobec jego gry na pożarcie hien i rozdrapanie sępów.

Porównajmy interpretację maestro kompozytora i wirtuoza Kissina
 
http://www.youtube.com/watch?v=F-zKWgjrOmI

http://www.youtube.com/watch?v=W71TJWD7qno&feature=related

A zatem, który wg Was był „lepszy”?

Kissin :)

Trudno powiedzieć, obydwaj wielcy wymiatacze - ale chyba jednak z lekkim wskazaniem na Kissina  :) (grę Rachmaninowa trudno jest oceniać na podstawie materiału płytowego..istniał wówczas zupełnie inny sprzęt, a tym samym i słabsza jakość dzwięku, mniejsza ilość "podejść" wykonawcy do nagrania - czyli np jak jedna ścieżka to i jedno podejście, bez możliwości korygowania słabiej zagranych fragmentów utworów..itd)  :)

Januszu, to tak jakby porównywać zarejestrowane pierwsze nagrania legendarnego The Beatles..z obecnymi, już na nowo odświeżonymi przy pomocy technologii cyfrowej - różnica w barwie, brzmieniu, jakości dzwięku jest ewidentna...a przecież są to cały czas te same utwory.. :)

Pewno masz rację, koziołku. Trzeba by do tego dodać także róznice w jakości fortepianow, ktore z pokolenia na pokolenie przechodza w kolejne "sprzętowe" generacje, stając się coraz bardziej podatne na wirtuozowskie zapędy pianistów.

Poza tym, utwór muzyczny - jak każdy twór - żyje swoim życiem. Kolejni wykonawcy wzbogacają interpretacyjną "wiedzę" o utworze - poprzez darwinowskie(!) uwypuklanie tych jego walorów, które bardziej sprzyjają potrzebom (gustom) publiczności
Dlatego nie dziwię sie Waszym ocenom. Moja jest podobna. (Na marginesie: szkoda, ze tak mało osób wypowiedziało swoją opinię  :( ) . Wspólczesny Kissin jest bliższy mojej dzisiejszej estetyce interpretacyjnej, niż wczorajszy pianista Rachmaninow, bo warstwie emocjonalnej utworu nadał więcej wymiarów uczuciowych, uzyskał bogatszą gradację dynamiki i ciekawsze zwroty melodyczne.
Z góry uicinam jednocześnie wszelkie demagogie, typu: że to zadna reguła, bo przeciez dla niektorych - jesli pianista - to tylko ten lub tamten. Niech każdy dla siebie tworzy swoje wyjątki. One - wzbogacają (potwierdzają) reguły.

Oczywiście Kissin, ale tutaj kwestia jakości nagrania, brzmienia fortepianu jest szalenie istotna! Nagrania autorskie są jednak dla mnie najlepsze, najwartościowsze, bo to jest dokładnie to, co "poeta chcial powiedzieć", natomiast wszystkie inne, to jednak tylko interpretacje. Jakże mi żal, że nie możemy posłuchać Chopina, ciekawe, czy jego wykonania byłyby najlepsze?! :D

Ewo, tutaj pewnie dużo zależy od tego, czy wielki kompozytor jest także wielkim wirtuozem:) On oczywiście zdecydowanie wie najlepiej, "co autor chciał nam powiedzieć":), ale sam może nie mieć dostatecznie dobrego aparatu wykonawczego, żeby w pełni pokazać wspaniałość swojej kreacji (akurat Chopin na pewno go miał). A jeśli chodzi właśnie o poezję, wielu autorów nie potrafi dobrze zaprezentować swoich wierszy, i tutaj zawsze odpowiednio utalentowany recytator (jak niezrównany Krzysztof Kolberger) będzie miał przewagę:)

Rachmaninoff                       Evgeny Kissin
stonowane                           głośne
łagodne                               dynamiczne
melodyjne                           jakby chciał fortepian rozwalić
melancholijne                     
oszczędność wyrazu             jakby większa ilość dźwięków
strumyczek                         głośny potok (wodospad)
spacer po ogrodzie               burza                                                                                                 
                                          jest to inna interpretacja utworu (nie wiem czy Kissina)

Teraz kwestia gustu.

i nastroju.

Podoba mi się to zestawienie Marka. O obu interpretacjach możemy bowiem powiedzieć, że były inne i faktycznie, tylko gust decyduje, która lepsza.
A propos Chopina: jemu współcześni wydali ponoć wyrok: "Największym pianistą jest Liszt, ale Chopin jedynym". Jak z tego widać - werdykt i wskazywanie absolutnie najlepszych zawsze bywał niełatwy i wymykał się absolutnym ocenom.

Przy okazji - rozbawiło mnie to licytowanie się wielkich kompozytorów o to, kto więcej stracił:) Agnieszko, mam gdzieś te pamiętniki Rubinsteina, dawno je czytałam, muszę je sobie przypomnieć:) Tak, pamiętnikarze w środowiskach twórczych są gorsi od paparazzich;) Uczestniczą w najbardziej swobodnych, prywatnych wydarzeniach i rozmowach, a potem odsłaniają przed czytelnikami kulisy życia twórców, odbrązawiając nieco ich posągowe sylwetki :D
Ale cóż się dziwić słabości artysty do "nędznej mamony". Przypomina mi się ten zabawny wiersz Gałczyńskiego:
"Teraz a propos forsa, Teofilu, za którą człowiek Publiczność wypasa
Już w starożytnym królestwie Bab-Ilu badano problematykę inkasa.
i ci poeci, co byli kapłani, bez forsy, jak wiadomo, ani ani. [...]
Więc kiedy wiersz napiszesz, w teczkę złóż go, kawy się napij, ale nie mów o nim
żadnych wysiłków rączką ani nóżką. Czekaj. Wydawca sam w końcu zadzwoni.
i powie: Mistrzu, proszę, przyjdź pan do mnie. Wtedy idź, ale pamiętaj, by skromnie.
I tutaj taka rozegra się scena, grana czasami forte i namiętnie.
Wydawca płacze. Ty z miną Szopena cyferkę swą powtarzasz konsekwentnie,
że ani grosza taniej. Na wiersz łassy, wydawca da ci w końcu czek do Kassy.
Jak Merkiuriusza ołtarz, który śni się, taka jest Kassa. Rączki lekko drżą ci [...]
A potem twoje są wszystkie dorożki. I wszystkie kwiaty. wszystkie makagigi.
O, kiedy wiersze staną się monetą, cóż to za rozkosz być wtedy poetą"  :D
Proszę, i to poeta! :) Zatem i muzyk - też człowiek i nie żyje samą muzyką:)

Za sprawą II koncertu c-moll - Rachmaninowa poznaliśmy już jako nostalgicznego i romantycznego kompozytora (odgłosy dzwonów z I części, rozpoetyzowane frazy II i III części koncertu). Jego niezwykła wrażliwość i skłonność do melancholii uwypukliła się także w prezentowanej tutaj wokalizie. Z kolei za sprawą preludiów poznaliśmy Rachmaninowa jako zadziornego, inteligentnego konstruktora przewrotnych fraz, tematów i kontrastujących emocji.
Ale Rachmaninow bywa także choleryczny. Dobrym na to przykładem są jego Etiudy-Obrazy. Jest to wybitny zbiór, którego aspekty wykonawcze wielu pianistom przyprawiły siwy włos. Są one jednym z trudniejszych w ogóle w literaturze pianistycznej cyklem utworów, skomplikowanym do tego stopnia, że nauka do zagrania „ze zrozumieniem” dla niektórych trwa latami. Ich tkanka muzyczna, za sprawą polifonii, ma bowiem bardzo bogatą, niemal barokową fakturę, a jednocześnie, jak twierdzi wielu pianistów, ich zapis nutowy nie „układa się pod palcami”.

Jak sugeruje nazwa dzieła – etiudy te niosą w sobie przekaz programowy. Wprawdzie sam kompozytor nie nadał im żadnych tytułów, ale skwapliwie uczynili to za niego późniejsi wykonawcy. I tak, jest na przykład Wilk i Czerwony Kapturek. No i oczywiście słychać, że Kapturek biegnie, a ten drugi go goni i szczęka zębami.

Posłuchajmy, jak owa bajka (a raczej jej fragment) rozbrzmiewa pod palcami samego kompozytora.

http://www.youtube.com/watch?v=zP4kn5vFyCg

Takie porównanie nagrań zawsze jest fascynujące, pokazuje, jak ewoluuje wykonawstwo muzyczne, czym jest "interpretacja". Dla mnie nagrania "oryginalne", historyczne zawsze są niezwykle ważne, a dla pianistów - jakże cenne... Szkoda, że to, co w przypadku Sergiusza jest możliwe, nie jest już - w przypadku naszego Fryderyka.

Rachmaninow to również twórca oper. Napisał 3 opery  - to: "Aleko", "Skąpy Rycerz" i "Francesca da Rimini". Są de facto jednoaktówkami, trwają około godziny. Na uwagę zasługuje ich nowatorskość, niezwykle skondensowana akcja  - wymagają przez to niezwykle doświadczonych wykonawców. Rachmaninow napisał je m.in. z myślą o wielkim Fiodorze Szalapinie. To muzyka bardzo ekspresyjna, mająca prześwietlić dusze bohaterów  -  Rachmaninow, wyrosły z tradycji postromantycznej, potrafi  tworzyć "na długim oddechu", dokonywać psychologicznych analiz postaci.

Jeszcze w XIX wieku (1893 r.) powstała pierwsza opera Rachmaninowa, "Aleko". 19-letni kompozytor tworzy dzieło pełne niepokoju, zaopatruje je też w charakterystyczny motyw (swoisty Leitmotiv)  - oddaje on zazdrość Aleka, która wybucha z wielką siłą, w potężnych akordach granych przez instrumenty blaszane w fff. Libretto, oparte na poemacie Puszkina, opowiada o Rosjaninie (tytułowy Aleko), który zagubiony i znudzony życiem ucieka do grupy Cyganów. Tam staje się kochankiem Zefiry, ma z nią dziecko i zabija mężczyznę, ukochanego Zefiry. Ostatecznie zostaje wyrzucony z cygańskiej społeczności.

http://www.youtube.com/watch?v=CtQC42B-pa0&feature=related

Asiu, jesli chodzi o mnie, to ja takich wątpliwosci w odniesieniu do Rachamninowa nie mam. Jego walory jako wybitnego pianisty-wirtuoza są i dla mnie, i dla znanej mi krytyki muzycznej bezdyskusyjne. Jesli pokazał to - co pokazał, to pewno tak sobie swój utwór na czas, w którym go komponował, wyobraził.

Nie wykluczam za to hipotetycznej sytuacji, ze gdyby wysłuchal Kissina, gdyby w ogole przeniósł się w lata nam wspólczesne, gdyby grał na wspólczesnym fortepianie, gdyby znał mozliwości wspólczesnej elektro-akustyki, elektroniki i reżyserii dźwięku - to jestem pewien, że swoje "widzenie" tego preludium  mógłby gruntownie "przeformować": także i z racji tego, co mógłby "podsłuchać" od innych pianistów, także i z racji dyktatu i oczekiwań wspólczesnej nam publiczności.
Tak więc, doceniajac i preferując Kissina - przychylam się i do głosów EWy, Koziolka i Pata: wykonanie samego kompozytora, tu: naszego bohaterea topicu - jest po prostu dla sztuki pianistycznej bezcenne... jedyne w sobie, wzorcowe. A ten sprowokowany przeze mnie plebiscyt - to, moim zdaniem, zwykła prezentacja gustów i naszych współczesnych upodobań.

Pat..ten żeński chór od 6:27 przypomina mi nieco słynne "Tańce Połowieckie" A.Borodina z Kniazia Igora (oczywiście nie jest to cytat dosłowny.. :) ;))

Dla miłośników Chopina i Rachmaninowa ten utwór może być niezwykłą gratką. Jest bowiem  w nim wiele z tego, co u obu kompozytorów kochamy najbardziej. Jest nastrój szopenowskich nokturnów, są ich echa rozmyślań o miłości, wierności, tęsknocie, przeznaczeniu, jest Rachmaninowa nostalgia i rozpoetyzowana zapowiedź nastrojów i klimatów ku którym poprowadziły dźwięki dzwonów z II koncertu c-moll, jest wreszcie w każdej nucie słowiańska rozlewna  melancholia z szopenowskim żalem w jednej miksturze..
To jeden z wcześniejszych utworów Rachmaninowa, gdy kompozytor pozostawał pod wielkim wpływem  Chopina (choć i...Czajkowisiego), ale z pewnościa to takze jeden z tych utworów, w których budził się dla świata kolejny, wielki, narodowy rosyjski piewca, poeta fortepianu.

http://www.youtube.com/watch?v=FoVbynDHhZE

Conrado, w końcu petersburska prapremiera "Kniazia Igora" odbyła się zaledwie 3 lata wcześniej. Zapewne stąd te inspiracje...  ;)

Mam nadzieję na polskie spektale oper Rachmaninowa. ;)  Warte obejrzenia. Rachmaninow - przede wszystkim pianista. Ale znakomicie włada wielkim aparatem instrumentalnym i wokalnym.

24 stycznia 1906 roku publiczność zgromadzona w moskiewskim Bolszoj miała okazję zobaczyć dwie ostatnie dzieła operwe Rachmaninowa. Skąpy rycerz  - dzieło dziś prawie zapomniane. Kompozytor zaczerpnął znów z Puszkina, libretto powstało na podstawie tragedii wielkiego rosyjskiego romantyka. To opowieść o uzależnieniu od bogactwa  - gromadzący je baron skąpi pieniądze na zbroję dla syna, Alberta. Jego chory zachwyt nad kosztownościami zgromadzonymi w kufrach i skrzyniach skrzętnie ukrytych w piwnicy świetnie oddaje muzyka - bodaj najciekawszym momentem opery jest monolog barona, który ogląda swój nagromadzony dobytek; orkiestra migocze podobnie jak złoto wyłaniające się z ciemności piwnicy (alegorii ludzkiej duszy).

http://www.youtube.com/watch?v=RAePA9NhmAc

Na YT -  całość opery w kilku częsciach (The Miserly Knight)


Libretto opery "Francesca da Rimini" osnute jest na tle słynnej Boskiej Dantego, a właściwie - skupia się na epizodzie z Piekła. Temat jest bardzo znany, wielokrotnie wykorzystywany był przez kompozytorów - Zandonaia, Czajkowskiego (znakomity poemat symfoniczny). Rachmaninow stworzył mroczną jednoaktówkę w 2 odsłonach z prologiem i epilogiem. Dzięki swej postromantycznej wrażliwości w sposób bezpośredni i przemawiający do odbiorców wykreował dramat miłości Francesci i Paola. 

Nie ma większego smutku niż przypomnieć sobie szczęście w chwilach cierpienia

Świetna A. Netrebko  http://www.youtube.com/watch?v=b_YQQ_j2CYA
Ciemny, pełen potegi finał  http://www.youtube.com/watch?v=BIbToO94m4o

Ten motyw już zachwycał nas na tym Forum przy innej okazji - ale jego idylliczne piękno sprawia, ze muszę go tutaj wysłuchać jeszcze raz:
Oto moja ukochana 18 wariacja z cyklu nt. Paganiniego (zadedykowana przez autora filmu... Rosji)

http://www.youtube.com/watch?v=MiPcbx7TyM4&NR=1

Ta dedykacja autora filmu - nie jest li tylko wyrazem jego osobistych emocji i pragnień. To, jak sądzę, hołd złożony przede wszystkim samemu Rachmaninowowi.  Rachmaninow komponując swoje wspaniałe Wariacje na temat Paganiniego już od 16 lat przebywał na uchodźstwie, z dala od swojej ojczyzny. Samotny i wyobcowany - całymi laty nie mógł  i nie potrafił odnaleźć swojej artystycznej, narodowej inspiracji.
Ale oto postanowił zmienić coś bardzo ważnego w swoim życiu: zbudować dom - Willę Senar nad Jeziorem Czterech Kantonów w Szwajcarii. W willi tej spędzał okresy letnie w latach 1932-1939. To własnie dzięki tej posiadłości - jego odrodzenie jako kompozytora stało się możliwe. Bo ten dom - żywo przypominał mu dawną posiadłość rodzinną. To właśnie tutaj, nad szwajcarskimi jeziorami Rachmaninow odnalazł się jako wielki, dumny, rosyjski artysta. To tutaj skomponował Rapsodię na temat Paganiniego, wg mnie - najwspanialsze, najpiękniejsze dzieło jego życia. 

Ktos mi kiedys polecał koncerty Rachmaninowa w wykonaniu Olgi Kern, niestety jeszcze nie słuchałam, ale wyglada obiecujaco.

http://www.youtube.com/watch?v=fILR2XLeP7s

Co to znaczy ładna melodia!!!Po wczorajszym koncercie nie chodzi mi po głowie Bethoveen ani Czajkowski,
tylko ten utwór, który Dwójka nadała jako wypełniacz do pełnej godziny ;D ;D ;D ;D

http://www.youtube.com/watch?v=eSDSxhXo1Hs&feature=related

Co za wspaniały muzycznie dzień i wieczór!!!! Nie wiadomo, co było najpiękniejsze?! Kolia z wielkich, najpiękniej szlifowanych diamentów! ;D

Od czasu do czasu warto przypomnieć sobie, ze Rachmaninow był także wspaniałym pianistą, który w przeciwieństwie do mistrzów jemu współczesnej epoki dzieła Chopina wykonywał z elegancką pedanterią, bardzo stylowo - bez epatujacych publiczność manierycznych "dozdobników" i innych udziwnień.
Tutaj - wykonanie nokturnu Es op. 9 nr 2 - w moim przekonaniu, z uwagi na mistrzowskie traktowanie rubata, nieprzeforsowany, subtelny dźwięk - wzorcowe. 

http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=kj3CHx3TDzw

Chyba jeszcze nie było, a jeśli było, to trudno. Rubinstein gra Rapsodię na temat Paganiniego.

http://www.youtube.com/watch?v=aIu-pR06okM
http://www.youtube.com/watch?v=ASR8dgqIU-g&feature=related

Chopin, Rachmaninow, Rubinstein wspaniała muzyczna uczta.

Urodził się 1 kwietnia 1873.

http://www.youtube.com/watch?v=I6u1ejeRzd0&feature=related

Mam duszenie w krtani przy tym fragmencie koncertu:  8'30'' poprzez 8'39'' do  apogeum 8'54''

Fraza budowana jest naturalnie i bardzo ekspresyjnie.
Nie rozumiem - dlaczego tak mi sie to podoba (motywika, harmonia, dynamika? - nie wiem)

 Jako barwny przerywnik w sierioznych rozważaniach o wielkim kompozytorze, proponuję Wam, drodzy Rach-maniacy, film dość luźno osnuty na faktach z życia Artysty....To nakręcony w 2007 roku obraz "Ветка сирени", czyli po naszemu "Gałązka bzu"...
Podobno Rachmaninow miał w swoim życiu( jak głoszą różne legendy) tajemniczą, cichą wielbicielkę, która skrycie, bo przez posłańca obdarowywała go po każdym koncercie bukietem białych bzów...Tak więc wątek melodramatyczny jest tu wyraźnie zaznaczony, aczkolwiek nie dominuje... Jest niejako tłem do przedstawienia  wielu faktów z życia kompozytora, jego rozterek, udręk twórczych, zmagania się z depresją...No a przede wszystkim do pokazania jego pełnej uczuć, melancholijnej, iście rosyjskiej z ducha muzyki.......Polecam!

 Film jest w oryginalnej wersji językowej, ale myślę że nie będzie problemu ze zrozumieniem pięknej, śpiewnej mowy naszych wschodnich sąsiadów...Dla mnie wersja bez napisów to dodatkowy bonus ;)

http://vk.com/video_ext.php?oid=153554367&id=162502999&hash=f518619505c760b4&hd=1

Katiusza, DZIĘKI !!!!!!!!!!!
Ależ wykonanie II koncertu (początek) poruszające.

 ;D....

Taaak, II koncert ale także preludium cis-moll ( Twoje ulubione Beatko) i Wokaliza

Takie są skutki coraz częstszego buszowania po rosyjskojęzycznych stronach w sieci.. ;)

Być może wynajdę jeszcze jakieś perełki? Podzielę się z Wami na pewno... :)

Szkoda,ze na potrzeby filmu muzyka jako forma jest zabalganiona.
Jakies powtorki, na ktore kompozytor nigdy by sie nie zgodzil.
Ruszanie formy w kompozycji, to zabojstwo moim zdaniem.
Przeciez kompozytor bardzo starannie dobiera dlugosc fraz, co za tym idzie napiecia muzyczne sa
w idealnie wyznaczonych miejscach.

Film moze byc ciekawy (nie ogladalem jeszcze w calosci)

Mimo wszystko, bardzo dziekuje Katii za link.

W sumie masz rację, bartusie, żałujac przedmiotowego traktowanej muzyki Sergiusza, ale z drugiej strony przecież słusznie zauważasz: "Na potrzeby filmu..."
Bo tu najwazniejszy jest film: jego fabuła, misja, przesłanie. Muzyka jest tylko jednym z narzedzi tworców filmu. Jęsli więc tak spojrzymy - to moze okazac się, ze pomimo skalpela i barbarzyńskich montazy dźwięku - muzyka spełnia dobrze swa rolę a być może niektórych zachęci do poznania jej oryginalnej postaci

Januszu.
Poniekad masz racje.
Ja po prostu nie lubie polsrodkow.
Kto wie, czy to nie jest moim bledem.
(wiecznie niezadowolony, do wszystkiego nastawiony krytycznie, malo elastyczny).
Byc moze czas na zmiany.  :)

Zgadzam się z Januszem...Muzyka jest tu ważnym, aczkolwiek tylko dodatkiem...
Mnie np. trochę 'zazgrzytał' początek II koncertu w tym filmie, "larum dzwonów" grane jakby od niechcenia, bez tego przygniatającego patosu.. Znam bardziej porywające interpretacje...
Choć w historii filmu pewnie zdarzały się obrazy, gdzie można było przesłanie filmu połączyć z muzyką na najwyższym poziomie, ale ja wychodzę z założenia, że takie filmy jak "Ветка сирени" nie są po to, aby napawać się najwyższej próby popisami wirtuozowskimi...W takim celu idziemy do filharmonii, a nie do kina...Przeciętnemu kinomanowi, zakładając ze nie jest melomanem, w zupełności wystarczy to co jest...
Wiem, Bartku, że jesteś bezkompromisowy, ale spróbuj popatrzeć na inne aspekty tego obrazu...
Najbardziej "rzuciło" mi się w oczy to, jak w gruncie rzeczy nieszczęśliwym człowiekiem był Rachmaninow...Neurotyk targany wiecznym niezadowoleniem, zmagający się z własną niemocą twórczą, depresyjny typ, który dążąc do Absolutu nigdy go nie osiągnął we własnym mniemaniu...Nie potrafiący się cieszyć z tego, co osiągnął, nawet gdy był u szczytu sławy...Bardzo to smutne.
Ale myślę, że ( o ironio..) właśnie dzięki temu mamy tak wspaniałą muzykę tego kompozytora...To, że nigdy nie osiadł na laurach, nie popadł w rutynę i nawet to jak bardzo tęsknił za Rosją mieszkając w Stanach, było katalizatorem jego największych dzieł...

A na koniec interpretacja II koncertu najbardziej do mnie przemawiająca:

http://www.youtube.com/watch?v=5bNSRAxbB1U

Doroto,
link, który podrzuciłaś
napełnia moje serce  :)
bardzo piękną z muzyką

 Cieszę się Marku... :)
 Powiem Ci, że dopiero w tej interpretacji II koncert objawił mi się pełnią piękna, tęsknoty, melancholii...Moim "the best"jest niezmiennie Koncert nr 3, ale teraz i drugi zaczyna go doganiać.. ;)
Bierezowski, wydaje mi się , jest pianistą  stworzonym do swojej rodzimej muzyki...Pięknie oddaje rosyjskiego ducha w swoich wykonaniach...A w Chopinie jakoś mnie nie zachwycił...

http://www.youtube.com/watch?v=IEOKUO-wWw4

Utwór zainspirowany czarno białą reprodukcją obrazu Arnolda Böcklina. Kiedy Rachmaninow zobaczył w końcu, po latach, oryginał, już kolorowy, był rozczarowany.

Mała przeróbka Preludium cis-moll op. 3 nr 2 Rachmaninowa

http://www.youtube.com/watch?v=BfFeFsCD1tM